Rozwód rodziców pociąga za sobą konieczność uregulowania sytuacji prawnej dziecka. Dla dziecka, ale także dla ojca (!) najkorzystniejszą formą opieki nad dzieckiem jest opieka naprzemienna, czyli – połowę czasu dziecko spędza u matki, połowę u ojca. Koszty utrzymania dziecka także dzielone są pół na pół. W rezultacie ojciec nie jest obciążany alimentami na dziecko. Rozwód z opieką naprzemienną wymaga zawarcia umowy pomiędzy rodzicami, zaakceptowanej i podpisanej przez obie strony. W praktyce taka umowa nie zawsze jest wymagana przez sąd. Warto ją jednak mieć (o ile jest to możliwe), bo w przyszłości, w sytuacjach konfliktowych może stanowić ważny argument w sądzie. Umowa taka składa się z rodzicielskiego planu wychowawczego i harmonogramu opieki nad dzieckiem. Dość często się zdarza, że matka dziecka kierując się chęcią zemsty wobec ojca, nadzieją na wysokie alimenty lub chorobliwym egoizmem („ja urodziłam to dziecko, więc mam do niego wyłączne prawo”) nie wyraża zgody na opiekę naprzemienną. Pomimo, że polski system prawny zdecydowanie faworyzuje matki sytuacja ojca w procesie rozwodowym w istotny sposób zależy od jego operatywności. Nawet przy sprzeciwie matki dziecka aktywny ojciec może wystąpić do sądu o ustanowienie po rozwodzie opieki naprzemiennej nad dzieckiem i przygotować grunt w taki sposób, by sąd ostatecznie podzielił jego argumenty. Musi przy tym wykazać, że jego rola i wysiłek jaki wkłada w wychowywanie dziecka są nie mniejsze niż wysiłek drugiej strony. W takiej sytuacji sąd, kierując się dobrem dziecka, będzie próbował skłonić niechętną matkę do zaakceptowania opieki naprzemiennej, jako rozwiązania optymalnego.
Przykładowa umowa pomiędzy rodzicami, zawierająca rodzicielski plan wychowawczy i harmonogram opieki nad dzieckiem, może wyglądać tak:
POROZUMIENIE – Rodzicielski Plan Wychowawczy
Zawarte w dniu …………………., w ……………………………….………, pomiędzy:
1. (nazwisko i imię matki dziecka) ………………………………………………………………,
córka …………………….. i …………………….. , zamieszkała w ……………………….…………………………… ,
(kod pocztowy, poczta) ………………………………………, PESEL ……………..………….…, zwaną dalej „Matką”
a
2. (nazwisko i imię ojca dziecka) ………………………………………………………………,
syn …………………….. i …………………….. , zamieszkały w ……………………….…………………………… ,
(kod pocztowy, poczta) ……………………………………… , PESEL ……………..…………., zwanym dalej „Ojcem”,
zwanymi dalej łącznie „Stronami” lub „Rodzicami”.
Strony zawarły związek małżeński w dniu ………………, w …………………………………………
i posiadają wspólne dziecko, małoletnią / małoletniego (nazwisko i imię dziecka) ………………………………………………………………,
urodzoną / urodzonego w dniu (data urodzenia dziecka) ………………………………,
w (miejsce urodzenia dziecka) ………………………………………………………………
zwaną / zwanego dalej „Córką” / „Synem” lub „Dzieckiem”.
Strony postanawiają:
- Realizować niniejszy Rodzicielski Plan Wychowawczy określający sposób sprawowania opieki nad wspólnym, małoletnimi Dzieckiem.
- Plan zawierany jest w związku z uzgodnionym rozwodem Stron.
§ 1. WŁADZA RODZICIELSKA I MIEJSCE POBYTU DZIECKA
- Władza rodzicielska nad Dzieckiem będzie przysługiwała obojgu Rodzicom, każdy z nich będzie zobowiązany i uprawniony do jej wykonywania.
- Strony ustalają, że będą wychowywać Dziecko w systemie opieki naprzemiennej.
- Decyzje dotyczące istotnych kwestii opieki nad Dzieckiem, takich jak: edukacja, zdrowie, majątek czy religia Dziecka będą podejmowane wspólnie przez obydwoje Rodziców.
- Bieżące decyzje dotyczące Dziecka będą podejmowane przez tego Rodzica, który w danym czasie sprawuje opiekę nad Dzieckiem. Dotyczy to również sytuacji nagłych, w tym zagrożenia życia i zdrowia dziecka.
- Adresem zamieszkania Dziecka będzie każdorazowe miejsce zamieszkania Matki.
- Podczas wykonywana opieki naprzemiennej:
- w okresach, kiedy opiekę będzie sprawował Ojciec dziecko będzie przebywało pod aktualnym adresem Ojca. Obecny adres ojca: (podać adres ojca) ………………………………………………………………….
- w okresach, kiedy opiekę nad Dzieckiem będzie sprawowała Matka Dziecko będzie przebywało pod aktualnym adresem Matki. Obecny adres Matki: (podać adres matki) ………………………………………………………………….
- Rodzic zmieniający miejsce zamieszkania ma obowiązek poinformować o tym drugiego Rodzica z miesięcznym wyprzedzeniem.
§ 2. FINANSOWANIE POTRZEB DZIECKA
- Dziecko przebywa u każdego z Rodziców na jego koszt. Rodzic, u którego przebywa Dziecko finansuje w szczególności :
- Codzienne koszty utrzymania Dziecka (wyżywienie, środki czystości, kosmetyki etc.)
- Koszty odwożenia i przywożenia Dziecka do i ze szkoły / zajęć dodatkowych.
- Ubiór Dziecka, zgodnie z aktualnymi potrzebami Dziecka.
- Zakup zabawek dla Dziecka, wyposażenie pokoju Dziecka, wydatki na rozrywkę (kino, teatr) itp.
- Wyszczególnione poniżej wydatki na dziecko finansowane są przez każdego z Rodziców po połowie:
- Koszty edukacji Dziecka wynikające bezpośrednio z uczęszczania Dziecka do wybranej przez Rodziców szkoły (opłata czesnego za szkołę, książki, przybory szkolne, ubiór na lekcje wychowania fizycznego, szkolny strój galowy, wycieczki szkolne, posiłki w stołówce szkolnej, itp.)
- Koszty leczenia Dziecka
- Koszty zajęć dodatkowych, na które Dziecko uczęszcza – pod warunkiem, że zgodę na te zajęcia dodatkowe wyrazili obojga Rodzice. Strony oświadczają, że porozumienie w sprawie każdych zajęć dodatkowych musi być zawarte w formie pisemnej. Zajęcia dodatkowe Dziecka, które nie uzyskały akceptacji drugiego Rodzica są finansowane indywidualnie przez Rodzica, który chce Dziecko wysłać na te zajęcia.
- Koszty wyjazdu Dziecka na kolonie lub obozy młodzieżowe – pod warunkiem, że zgodę na wyjazd Dziecka na kolonie / obóz młodzieżowy wyrazili obojga Rodzice. Strony oświadczają, iż porozumienie w sprawie każdego wyjazdu Dziecka na kolonie / obóz młodzieżowy musi być zawarte w formie pisemnej. Wyjazd Dziecka na kolonie / obóz młodzieżowy, który nie uzyskał akceptacji drugiego Rodzica jest finansowany indywidualnie przez Rodzica, który chce wysłać Dziecko na te kolonie / obóz młodzieżowy.
§ 3. OPIEKA NAD DZIECKIEM
(dni powszednie, dni wolne od nauki szkolnej, Boże Narodzenie, Wielkanoc, Nowy Rok)
- Cykl opieki naprzemiennej Rodziców nad Dzieckiem obejmuje 2 tygodnie:
(przykładowy cykl opieki)
- od środy, od zakończenia zajęć w szkole, do poniedziałku, do rozpoczęcia zajęć w szkole, Dziecko będzie przebywało pod opieką Ojca
- od poniedziałku, od zakończenia zajęć w szkole, do środy, do rozpoczęcia zajęć w szkole, Dziecko będzie przebywało pod opieką Matki
- od środy, od zakończenia zajęć w szkole, do piątku, do rozpoczęcia zajęć w szkole, Dziecko będzie przebywało pod opieką Ojca
- od piątku, od zakończenia zajęć w szkole, do środy, do rozpoczęcia zajęć w szkole, Dziecko będzie przebywało pod opieką Matki
- Organizacja opieki nad dzieckiem w okresach wolnych od zajęć szkolnych:
- Strony ustalają, że w okresie wakacji letnich Dziecko będzie spędzało jeden miesiąc wakacji z Matką i jeden z Ojcem. W latach parzystych Matka będzie spędzała z Dzieckiem urlop w lipcu, a Ojciec w sierpniu. W latach nieparzystych Matka będzie spędzała urlop z Dzieckiem w sierpniu, a Ojciec w lipcu.
- Strony ustalają, że w okresie ferii zimowych pierwszą połowę ferii Dziecko będzie spędzało z jednym Rodzicem, a drugą połowę ferii z drugim Rodzicem, na podstawie ustnego porozumienia Stron.
- Okres Świąt Bożego Narodzenia:
- W lata parzyste Dziecko będzie spędzało Wigilię (cały dzień) i pierwszy dzień Świąt u Ojca, a drugi dzień Świąt u Matki
- w lata nieparzyste Dziecko będzie spędzało Wigilię (cały dzień) i pierwszy dzień Świąt u Matki, a drugi dzień Świąt u Ojca.
Sylwestra i Nowy Rok Dziecko spędza z tym Rodzicem, z którym w bieżącym roku spędzało drugi dzień Świąt Bożego Narodzenia
- Okres Świąt Wielkanocnych:
- W lata parzyste Niedzielę Wielkanocną Dziecko będzie spędzało z Matką, natomiast Poniedziałek Wielkanocny z Ojcem
- W lata nieparzyste Niedzielę Wielkanocną Dziecko będzie spędzało z Ojcem, a Poniedziałek Wielkanocny z Matką
- W okresie wyszczególnionych wyżej świąt, letnich wakacji i ferii zimowych Rodzic, który przejmuje opiekę nad Dzieckiem odbiera go z miejsca zamieszkania drugiego Rodzica poprzedniego dnia, po godzinie 18:00
- W dni nauki szkolnej Rodzic, który przejmuje opiekę nad Dzieckiem odbiera je po zakończeniu lekcji bezpośrednio ze szkoły a w dniu, w którym kończy opiekę nad Dzieckiem odwozi je rano do szkoły.
- W razie zajścia szczególnych okoliczności, niezawinionych przez Strony, wyznaczone wyżej okresy opieki mogą być okazjonalnie modyfikowane, skracane lub wydłużane za obopólną zgodą Stron.
- Rodzic, pod którego opieką przebywa w danym momencie Dziecko zobowiązany jest do umożliwienia Dziecku kontaktów z drugim Rodzicem za pośrednictwem telefonu, poczty elektronicznej i innych elektronicznych środków komunikacji (sesje video).
§ 4. EDUKACJA DZIECKA
- O wyborze lub zmianie szkoły dla Dziecka Rodzice decydują wspólnie. Każdorazowo porozumienie musi być zawarte w formie pisemnej i podpisane przez obie Strony.
- W sprawach związanych z edukacją i wychowaniem niewyszczególnionych w niniejszym porozumieniu (wybór lekcji religii lub etyki, reakcja na problemy wychowawcze zgłaszane przez szkołę, etc.) Rodzice decydują wspólnie, w drodze ustnego porozumienia.
§ 5. OPIEKA LEKARSKA
Decyzje związane z leczeniem Dziecka, z wyjątkiem przypadków nagłych, podejmowane są wspólnie, w drodze ustnego porozumienia Stron.
§ 6. WYJAZDY ZAGRANICZNE DZIECKA
- Każdy wyjazd Dziecka za granicę wymaga pisemnej zgody drugiego Rodzica, po wcześniejszym poinformowaniu go o miejscu i czasie wyjazdu oraz o planowanym terminie powrotu.
- Paszport Dziecka przechowywała będzie Matka Dziecka, która zobowiązuje się udostępniać go Ojcu Dziecka na czas wyjazdu zagranicznego, na który wyraziła zgodę.
- Rodzic, z którym Dziecko wyjeżdża za granicę zobowiązany jest poinformować drugiego Rodzica o powrocie Dziecka z wyjazdu zagranicznego do Polski w dniu powrotu.
§ 8. POSTANOWIENIA KOŃCOWE
- Porozumienie – Rodzicielski Plan Wychowawczy sporządzono w trzech jednobrzmiących egzemplarzach, po jednej dla każdej ze Stron oraz dla sądu.
- Zmiana Porozumienia – Rodzicielskiego Planu Wychowawczego wymaga formy pisemnej pod rygorem nieważności.
………………………..…………………………..
(podpis Matki)
………………………..…………………………..
(podpis Ojca)
Załącznik: Harmonogram opieki naprzemiennej
Treści powiązane: Mini poradnik dla ojca przed rozwodem
